Jeszcze kilka lat temu urządzenia podsłuchowe znane były wyłącznie z medialnych doniesień lub filmów sensacyjnych. Dziś to narzędzie pracy lub ochrony stosowane powszechnie w wielu branżach. W tekście wyjaśnimy w jaki sposób podsłuchy wspomagają pracę detektywów, jak można z nich korzystać legalnie, które rodzaje urządzeń podsłuchowych są najlepsze i… czy każdy może je kupić! Zapraszamy do lektury.
Czym w ogóle są nowoczesne podsłuchy? To cyfrowe urządzenia nagrywające dźwięk, które mają minimalne rozmiary i zapewniają bardzo wysoką jakość rejestrowanych materiałów. Podsłuchem może być ukryty w kieszeni dyktafon lub zamontowana pod biurkiem pluskwa. Urządzenie rejestrujące dźwięk nie jest podsłuchem, jeżeli nagrywa go jawnie, za zgodą nagrywanych osób.
Do czego detektywi wykorzystują podsłuchy?
Zacznijmy od funkcji podsłuchów. Do czego są wykorzystywane? Niewielkie sprzęty rejestrujące dźwięk używane są najczęściej do przygotowywania materiału dowodowego w celu wyjaśnienia określonej sprawy. W ten sposób można np. zarejestrować pliki świadczące o zdradzie współmałżonka, oszustwie przemysłowym, przemocy domowej itd. Niektóre z nagrań wykorzystywane są później jako dowody sądowe, inne służą wyłącznie celom w pełni prywatnym.
Nagranie z podsłuchu może być ostatecznym celem albo wyłącznie elementem doprowadzającym do wyniku określonego śledztwa. Rejestrowanie rozmowy może odbywać się w miejscach publicznych, w warunkach domowych np. podczas domowej awantury albo jako forma „notatnika” – rejestrująca efekt spotkania ze świadkiem określonej sprawy.
Pamiętajmy przy okazji, że coraz częściej podsłuchy wykorzystywane są także przez osoby prywatne, np. w celu pozyskania dowodów ważnych w sprawie rozwodowej. Warto przy tym mieć na uwadze fakt, że nie zawsze sąd dopuści do procesu tak pozyskane materiały. Wyłącznie legalne założenie podsłuchu może dać pozytywny efekt. Za nielegalne podsłuchiwanie grozi spora kara.
Jak używać podsłuchów legalnie, a co jest zabronione przez prawo?
Prawo dość konkretnie wskazuje jakie nagrania z podsłuchów są legalne, a jakie nie. Co więc można zrobić?
- Nagrywać rozmowę w jakiej uczestniczymy – jeżeli np. detektyw rozmawia ze świadkiem, może rejestrować rozmowę. Nie może jej jednak później upubliczniać. Ważne, aby rozmowa dotyczyła osób zainteresowanych, a informacje w niej zawarte były dla uczestników bardzo ważne.
- Montować urządzenia podsłuchowe w miejscu należącym do klienta – jeżeli klient zgodzi się na instalację podsłuchów w domu, detektyw może to zrobić. Podobnie jest np. z samochodem czy biurem. Istotne jednak, aby klient wykazał swoje prawo do własności domu czy samochodu.
Legalne jest też zakładanie podsłuchu w celu ochrony życia i mienia, zabezpieczenia dziecka czy w tzw. wyższym celu (np. jeżeli chcemy nagrać przemoc w pracy i detektyw udostępnił nam sprzęt).
Warto pamiętać, że podsłuchy bez niczyjej wiedzy w pozostałych przypadkach mogą w Polsce założyć wyłącznie służby śledcze (np. policja) i powinno to odbywać się za zgodą sądu. Detektyw nie ma prawa założyć podsłuchu np. w kawalerce wynajętej przez śledzony obiekt, aby pozyskać dowód ewentualnej zdrady. Czego m.in. jeszcze nie wolno?
- Podrzucanie podsłuchu osobie trzeciej bez jej zgody – np. wrzucanie pluskwy do plecaka czy do samochodu.
- Instalacja podsłuchu np. w biurze – jeżeli nie mamy zgody właściciela lub użytkownika, nie mamy prawa tego zrobić.
Pamiętajmy, że istnieją też tzw. dobra osobiste. Niekiedy osoba używająca określonego typu podsłuchu nie łamie prawa karnego, ale naraża się na odpowiedzialność cywilną związaną z łamaniem praw osobistych i dóbr osoby nagrywanej. W przypadku detektywów trudno jednak pociągać do odpowiedzialności zawodowców, którzy na co dzień zajmują się tego typu działalnością.
Jakiego rodzaju podsłuchy znajdziemy aktualnie na rynku?
Na rynku dostępnych jest wiele różnych rodzajów podsłuchów. Niektóre służą do rejestrowania dźwięku z niewielkich odległości, siedząc praktycznie twarzą w twarz z rozmówcą. Inne umożliwiają podsłuchiwanie nawet z drugiego końca świata. Każdy z typów podsłuchów ma inny stopień konspiracji, zapewniając określony poziom bezpieczeństwa.
Jakie podsłuchy są aktualnie najbardziej rozpowszechnione?
- Podsłuchy radiowe – działają na bazie fal radiowych. Składają się z pluskwy i odbiornika. Ich zaletą jest spora odległość rejestrująca dźwięk (osoba obsługująca odbiornik może być niekiedy nawet kilometr od pluskwy) i bardzo duże bezpieczeństwo. Jeżeli ktoś odkryje pluskwę, ciężko będzie mu znaleźć właściciela.
- Podsłuchy GSM – to urządzenia, które w swojej budowie mają ukryty slot kart SIM. Wystarczy zadzwonić na podany tam numer telefonu i można podsłuchiwać praktycznie z całego świata. Wadą rozwiązania jest niska anonimowość. Karty SIM muszą być zarejestrowane i łatwo dotrzeć do ich właścicieli.
- Dyktafony szpiegowskie – urządzenia rejestrujące dźwięk na niewielką odległość. Ich zaletą jest jednak wygląd przypominający sprzęty codziennego użytku (np. długopis czy pendrive) i bardzo dobra jakość nagrań. Nadają się do dyskretnego nagrywania rozmów przy stole.
- Podsłuchy kwarcowe – to wzmocnione kwarcem podsłuchy radiowe. Zapewniają bardzo dobrą jakość nagrań i świetną stabilizację zasięgu.
- Podsłuchy sejsmiczne – ich zadaniem jest nagrywanie dźwięku przez ścianę lub innego rodzaju przeszkodę. Potrafią wychwycić nawet ciche szepty!
Ważne jest to, że nowoczesne urządzenia nagrywające mają np. funkcję automatycznego rozpoznawania mowy. Dzięki temu zaczynają rejestrować dźwięk samodzielnie, bez konieczności ręcznego uruchamiania urządzenia. To ważne szczególnie w prowadzeniu działań pod przykrywką.
Pamiętajmy, że każdy z rodzajów tych sprzętów może mieć inne właściwości np. pod względem wytrzymałości baterii. Np. podsłuch GSM ukryty w listwie zasilającej ma nieograniczone zasilanie i z tego względu nieograniczony czas pracy.
Czy każdy może kupić i w pełni korzystać z podsłuchu?
W Polsce nie ma konieczności posiadania licencji detektywistycznej albo odznaki policyjnej, aby zakupić profesjonalny sprzęt podsłuchowy. Sprzęty te nie są ewidencjonowane czy licencjonowane. Wystarczy znaleźć określony sklep z podzespołami detektywistycznymi, wybrać odpowiednie dla nas urządzenia i gotowe. Inaczej jest w przypadku zastosowania takich sprzętów.
Jeżeli wspomnianą listwę GSM chcemy zainstalować u nas w domu czy w biurze w celu ochrony własności – nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań. Natomiast wręczenie jej „w prezencie” koleżance męża, aby sprawdzić, czy nie ma ona z nim romansu jest już złamaniem prawa. Użytkując podsłuch w ten sposób stąpamy więc po bardzo kruchym lodzie.
Co do zasady jednak sprzęty podsłuchujące to bardzo wszechstronne narzędzia, nadające się do różnych rzeczy. Mogą zwiększyć nasze poczucie bezpieczeństwa i są jednym z podstawowych elementów wyposażenia profesjonalnego detektywa.