Zastanawiasz się nad rozwodem? Decydując się na ten krok musisz wiedzieć co Cię czeka i jak przygotować się do sprawy rozwodowej. W poniższym tekście znajdziesz odpowiedź na nurtujące Cię pytania m. in. ile trwa i kosztuje sprawa rozwodowa? Jak napisać pozew o rozwód i jakie papiery rozwodowe do niego załączyć?
Rozwiązanie małżeństwa orzeka sąd po spełnieniu określonych przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przesłanek (art. 56 par. 1 k.r. i o.). Koniecznym będzie ustalenie, że między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Pod tymi frazami kryje się brak więzi uczuciowej, fizycznej oraz gospodarczej. Są to tak zwane przesłanki pozytywne rozwodu. Pamiętać jednak należy, że zaistnienie przesłanek negatywnych uniemożliwia orzeczenie rozwodu. Oznacza to, ze sąd nie orzeknie rozwodu, jeżeli winnym takiego stanu jest wyłącznie małżonek występujący z powództwem, orzeczenie rozwodu mogłoby negatywnie wpłynąć na dobro małoletnich dzieci albo gdy orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami życia społecznego (art. 56 par. 2 i 3 k.r. i o.).
Zgodnie z art. 57 k.r. i o. orzekając rozwód, sąd orzeka, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Sąd może jednak na zgodne żądanie małżonków zaniechać orzekania w tym zakresie. Uznaje się wówczas, że żaden z małżonków nie ponosi winy. Wyrok rozwodowy może zatem obejmować orzeczenie o winie jednego z małżonków lub obu stron, ale także nastąpić bez orzekania o winie.
1. Jak napisać pozew rozwodowy
Pismem inicjującym postępowanie nie jest wniosek o rozwód, lecz pozew. W pozwie rozwodowym należy dokładnie wskazać żądanie powoda. Uzasadnienie pisma powinno obejmować informacje o potomstwie, sytuacji majątkowej i zarobkowej małżonków. W uzasadnieniu należy opisać stan faktyczny wraz z uwzględnieniem okoliczności potwierdzających ustanie więzi uczuciowej, fizycznej i gospodarczej. W tym celu należy złożyć stosowne wnioski dowodowe np. przesłuchanie świadków.
W tym pliku znajdziesz bezpłatny wzór wniosku o rozwód [wzór pozwu o rozwód].
2. Jak złożyć pozew o rozwód
Zgodnie z art. 41 k.p.c. pozew rozwodowy należy złożyć do sądu okręgowego, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma – sąd miejsca zamieszkania powoda (małżonka występującego z powództwem).
Pozew o rozwód należy złożyć w dwóch egzemplarzach, gdyż jeden z nich zostanie doręczony stronie pozwanej (małżonkowi niewystępującemu z powództwem).
3. Pozew bez orzekania o winie
W przypadku pozwu o rozwód bez orzekania o winie postępowanie sądowe kończy się zazwyczaj dużo szybciej niż w przypadku orzekania o winie. Jeżeli małżonkowie są zgodni co do wysokości ewentualnych alimentów, opieki nad dziećmi (wykonywanie władzy rodzicielskiej, kontakty dzieci z rodzicami) sąd może orzec rozwód już na pierwszej lub drugiej rozprawie. Wynika to z braku konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego celem ustalenia który z małżonków lub czy każde z nich ponosi winę za rozkład pożycia. Należy jednak pamiętać, że rozwód bez orzekania o winie może być orzeczony przez sąd tylko wtedy, gdy oboje małżonkowie wyrażą na to zgodę.
4. Pozew z orzeczeniem o winie
Orzekanie o winie w wyroku rozwodowym może dotyczyć:
- winy wyłącznie jednego małżonka (drugi pozostanie niewinny za rozpad związku)
- winy obojga małżonków
Postępowanie dowodowe jest w tych przypadkach dłuższe i trochę bardziej skomplikowane. Korzyści jakie daje rozwód z orzekanie o winie powodują, że małżonkowie dość często decydują się na tą formę rozwiązania małżeństwa. Głównym powodem takiej decyzji jest przede wszystkim obowiązek alimentacyjny małżonka, który zostanie uznany za winnego rozkładu pożycia. Małżonek, który pozostaje w niedostatku (nie ze swojej winy) może wnieść powództwo o alimenty przeciwko byłemu małżonkowi.
5. Podział majątku
Podziału majątku wspólnego małżonkowie mogą dokonać przed rozwodem, w trakcie sprawy rozwodowej, w trakcie trwania rozwodu (w osobnym postępowaniu) oraz po rozwodzie. Może to nastąpić wskutek postępowania sądowego zakończonego orzeczeniem Sądu albo zawartą między małżonkami ugodą. Wszczęciem postępowania sądowego w tym zakresie jest złożenie wniosku o podział majątku (w przypadku podziału majątku w osobnym postępowaniu). Wniosek należy złożyć do Sądu Rejonowego właściwego ze względu na okręg, w którym znajduje się majątek wspólny. Zgodnie z art. 37 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wniosek podlega opłacie w wysokości 1000 zł (bez względu na wartość majątku) albo 300 zł jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku.
UWAGA!
Podkreślić należy, że wniosek o podział majątku należy złożyć do Sądu Rejonowego, w odróżnieniu do pozwu o rozwód, który podlega rozpoznaniu przez właściwy Sąd Okręgowy.
6. Ile kosztuje rozwód?
Pozew o rozwód podlega stałej opłacie sądowej w wysokości 600 zł (stan na 04.01.2020r.), której potwierdzenie dokonania (np. w formie elektronicznego potwierdzenia przelewu) powinno stanowić załącznik do pisma (art. 26 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).
7. Odpowiedź na pozew o rozwód
Małżonkowi niewystępującemu z powództwem zostanie doręczony odpis pozwu. Może on wnieść odpowiedź na pozew o rozwód przedstawiając w piśmie swoje stanowisko. Wnosząc odpowiedź na pozew pozwany małżonek powinien odnieść się do poszczególnych kwestii zawartych w pozwie rozwodowym. Może on przede wszystkim zgodnie żądać rozwiązania małżeństwa przez rozwód (z orzeczeniem o winie lub bez orzeczenia o winie) lub też wnieść o oddalenie powództwa.
8. Ile trwa rozwód?
Czas trwania postępowania rozwodowego uzależniony jest od kilku czynników. Decydujący wpływ na długość postępowania sądowego ma przede wszystkim rodzaj wniesionego powództwa tj. czy konieczność ustalenia przez Sąd czy i który z małżonków jest winny rozkładu pożycia. Długość postępowania dowodowego w tym zakresie zależeć będzie od wniosków dowodowych powoływanych przez strony w celu poparcia swojego stanowiska.
Czas rozpoznania sprawy rozwodowej zależy również od ilość spraw rozpoznawanych przez Sąd orzekający. Co do zasady okres oczekiwania na pierwszą rozprawę od momentu złożenia pozwu trwa 3 miesiące.
Pamiętać jednak należy, że wyrok rozwodowy sądu I instancji (Sądu okręgowego) nie musi oznaczać zakończenia postępowania. Strona, która nie zgadza się z jego treścią może wnieść środek zaskarżenia tj. apelację od wyroku do Sądu II instancji (Sądu Apelacyjnego), co z pewnością nieco przedłuży postępowanie rozwodowe.
9. Rozwód, a opieka na dziećmi
Jeżeli małżonkowie posiadają dzieci to istotnym będzie ustalenie zasad dotyczących wykonywania władzy rodzicielskiej oraz kontaktów z dziećmi. Przede wszystkim będą to kwestie związane z wykonywaniem władzy rodzicielskiej, alimentów na rzecz dzieci oraz uregulowaniem kontaktów z dzieckiem przez małżonka, pod którego opieką dziecko nie przebywa na stałe (np. w drodze opieki naprzemiennej). Bardzo dobrym rozwiązaniem jest w takim przypadku porozumienie wychowawcze czyli spisane przez rodziców zasady dotyczące wykonywania władzy rodzicielskiej oraz kontaktów z dzieckiem. Jeżeli rodzice są zgodni co do powyższych kwestii może to znacznie skrócić postępowanie rozwodowe i uniknąć emocjonalnego procesu.
