Zaginięcie człowieka to złożony i wieloaspektowy problem. W wyniku zgłoszenia takiego zdarzenia policja zmuszona jest do podjęcia działań zorganizowanych oraz ukierunkowanych na odnalezienie zaginionej osoby. Czynności poszukiwawcze podejmowane są głównie przez policję jako podmiot ustawowo zobowiązany do tego typu działań. Ponadto, poszukiwania osób zaginionych realizowane są także przez jednostki Państwowej Straży Pożarnej, Ochotniczej Straży Pożarnej, Wojska Obrony Terytorialnej, Ochotnicze Pogotowia Ratunkowe, organizacje pozarządowe, a nawet podmioty prywatne.
missing person, 3D rendering, a red shiny sticker
Rola sektora cywilnego
Coraz częściej w poszukiwaniach uczestniczą prywatni detektywi wynajmowani przez rodziny zaginionych. Stwierdzić bez wątpienia należy, że to między innymi od działań poszukiwawczo-ratowniczych tych podmiotów zależy finał poszukiwań. Niezmiernie istotnym jest dostosowanie rodzaju działań poszukiwawczych i wykorzystanie adekwatnych do okoliczności sprawy sił i środków. Ogromną rolę w poszukiwaniu osób zaginionych odgrywają również ochotnicze jednostki straży pożarnej oraz fundacje i stowarzyszenia. Prowadzą oni swoje działania, zarówno korzystając ze źródeł internetowych, jak i w terenie dzięki wolontariuszom. Tak samo detektywi, jak i stowarzyszenia oraz fundacje to organizacje finansowane ze źródeł prywatnych i zewnętrznych, w związku z tym często są to organizacje wyposażone w specjalistyczny, wysoko zaawansowany sprzęt. Ważne jest, aby działania terenowe były kontrolowane przez podmiot prowadzący poszukiwania np. Policję, która jest wyspecjalizowana i wyszkolona w omawianym zakresie.
Transgraniczna migracja osób
Problematyka zaginięć osób to zjawisko transgraniczne. Każdego roku ujawnia się przypadki zaginięć obywateli Polski za granicami naszego kraju. Wstąpienie Polski do Unii Europejskiej ułatwiło możliwość wykonywania pracy zarobkowej na terenie wszystkich państw członkowskich. To niewątpliwie wpłynęło na zwiększenie skali emigracji obywateli Polski. Zaginięcie naszego rodaka w kraju spoza Unii Europejskiej sprawia, że sytuacja jest jeszcze bardziej skomplikowana.
Co do zasady, zaginięcie człowieka za granicą naszego kraju polska policja kwalifikuje do II poziomu (osoba zaginiona za granicą Polski, wobec której istnieje uzasadniona konieczność udzielenia pomocy w celu ochrony jej życia, zdrowia lub wolności) lub do III poziomu zaginięcia (osoba, która wyrażała wolę wyjazdu lub jej zaginięcie związane jest z wyjazdem albo pobytem za granicą Polski i nie ma z nią kontaktu).
Od kilkunastu lat każdego roku baza zaginionych obywateli Polski na terytorium innych krajów poszerza się o kolejne rekordy. Część z tych spraw udało się dość szybko wyjaśnić. Niektórzy z zaginionych nie dali jednak znaku życia od wielu lat. Mimo to bliscy zaginionych nadal wierzą w pozytywny finał poszukiwań. Rodziny osób zaginionych coraz częściej korzystają z usług podmiotów prywatnych (m.in. biura detektywistyczne), które prowadzą intensywne działania poszukiwawcze na terenie kraju, gdzie osoba zaginęła.
Przyczyny zaginięć – zorganizowana przestępczość, problemy rodzinne, …
Emigracja naszych rodaków wiąże się najczęściej z wyjazdem w celach zarobkowych. Niestety, nie wszyscy autorzy wpisów na popularnych serwisach zawierających ogłoszenia o pracę mają uczciwe intencje. Tego typu ogłoszenia to także jeden ze sposobów działania zorganizowanych grup przestępczych. Na pierwszy rzut oka taki komunikat nie różni się niczym od tego, które rzeczywiście dotyczy oferty pracy, dlatego bardzo ważne jest, aby zabezpieczyć się przed ewentualnym wyzyskiem (czy innym bezprawnym działaniem na naszą szkodę). Najważniejsze, aby poinformować najbliższych o zamiarze podjęcia pracy za granicą, przekazać namiary na pracodawcę i wskazać docelowe miejsce wyjazdu. Potencjalnego pracodawcę, o ile to możliwe, należy także zweryfikować w źródłach internetowych.
Niejednokrotnie także okazuje się, że zaginiony wyjechał za granicę, aby tam rozpocząć „nowy rozdział” swojego życia. Jeżeli wyjazd poprzedzony jest konfliktem rodzinnym, człowiek wyjeżdża, nie pozostawiając swoim bliskim żadnej wiadomości. Po jakimś czasie zatroskany członek rodziny zgłasza na policji zaginięcie. Niekiedy nawet po kilku latach okazuje się, że „zaginiony” założył na terenie innego państwa rodzinę, tam pracuje i mieszka, nie utrzymując kontaktu z najbliższymi. Wydaje się, że ludzie, którzy wyjechali i nagle zerwali kontakt z rodziną, nie do końca zdają sobie sprawę z konsekwencji swoich działań.
Pamiętaj! Zaginięcie twojego bliskiego nie musi być zgłoszone w kraju, do którego wyjechał. Wystarczy, że zawiadomienie zostanie złożone w najbliższej jednostce polskiej policji. Kraje i ich instytucje współpracują ze sobą na podstawie zawartych sojuszy, umów, porozumień itd. W Polsce poszukiwanie osób zaginionych poza granicami naszego kraju odbywa się za pośrednictwem biura Komendy Głównej Policji właściwego do koordynowania poszukiwań międzynarodowych.
