Pracownik ma prawo do urlopu, zwolnienia lekarskiego i godnego traktowania. Kodeks pracy wymienia całą listę elementów, z którymi musi liczyć się pracodawca. Osoba zatrudniona musi mieć na uwadze fakt, że poza licznymi prawami ma też obowiązki. Jednym z nich jest zachowanie lojalności wobec pracodawcy. Niestety, w tym aspekcie dochodzi do licznych nadużyć. Czym grozi tego typu proceder z punktu widzenia zatrudniającego i zatrudnionego? Jak zweryfikować lojalność pracownika i dlaczego pomoże w tym detektyw?
Weryfikacja lojalności pracownika jest bardzo istotna z punktu widzenia wiarygodności firmy, ale też z punktu widzenia finansowego. Pozornie nieszkodliwe, nielojalne działania osoby zatrudnionej mogą doprowadzić do poważnych problemów natury prawnej i pieniężnej, z niewypłacalnością i bankructwem włącznie. Co warto wiedzieć o lojalności pracowników, przed ich sprawdzeniem?
Weryfikacja lojalności pracownika – co warto wiedzieć?
Przede wszystkim pracownicy są zobowiązani wobec pracodawcy do lojalności z punktu widzenia prawnego. Wynika to z charaktery umowy o pracę oraz przepisów prawa. Pracownik ma obowiązek zachować dla siebie informacje poufne związane z wykonywanymi przez siebie zadań. Może też mieć zabronione podejmowanie działań na rzecz bezpośredniej lub dalszej konkurencji, a nawet zakaz informowania o swoich zarobkach.
Niektórzy pracodawcy podpisują z pracownikami dodatkową umowę NDA. To umowa o zachowaniu poufności, która dokładnie wskazuje na to, jakich działań nie może podejmować pracownik względem podmiotów trzecich.
Co grozi pracownikowi za brak lojalności?
Pracownik, który ujawni np. charakter kontraktu lub zacznie korzystać ze swojego know-how na rzecz podmiotu trzeciego złamie umowę NDA. To naraża go na ogromne koszty. Niektóre kary umowne powiązane z NDA oscylują w granicach kilkuset tysięcy złotych. Nawet najmniejsze uchybienie względem zachowania poufności wobec pracownika grozi bardzo poważnymi, finansowymi konsekwencjami.
Jednak pracownik, który nie jest lojalny naraża się nie tylko pod kątem odpowiedzialności finansowej. Pracodawca, który złapie pracownika na nieprzestrzeganiu zakazu konkurencji, wynoszeniu informacji niejawnych, niewykonywaniu obowiązków zawodowych z premedytacją i innych działaniach świadczących o jego nielojalności, ma prawo go zwolnić w trybie dyscyplinarnym. Utrudnia to pozyskanie kolejnej pracy.
W przypadku znaczącej nielojalności i działań na szkodę przedsiębiorstwa, pracownikowi grozi także dużo poważniejsza odpowiedzialność prawna. Poszkodowany przedsiębiorca ma prawo podać pracownika do sądu i domagać się zadośćuczynienia spoza zakresu kar wpisanych w umowę NDA. Mówi o tym kodeks pracy. Co więcej, za nielojalne działanie na szkodę przedsiębiorstwa pracownik może odpowiedzieć z art. 296 k.k. To działanie na szkodę spółki poprzez niekorzystne rozporządzenie mienia. W tym przypadku kara jest bardzo wysoka, bo dochodzi do 10 lat pozbawienia wolności (za znaczne nadużycia). Jeżeli wartość szkód wyrządzonych przez pracownika przekracza kwotę 10 mln zł., sąd może skazać pracownika na karę 25 lat pozbawienia wolności.
Co ważne, art. 296 k.k. dotyczy też działania nieintencjonalnego, aczkolwiek wysokie kary powiązane są z brakiem lojalności i szkodliwymi intencjami pracownika. Przestępstwo z art. 296 k.k. obejmuje najczęściej członków zarządu spółki i pracowników wysokiego szczebla.
Dlaczego nielojalny pracownik może szkodzić przedsiębiorstwu?
Z jakiego powodu lista kar na rzecz pracownika jest tak bardzo długa i odstraszająca? Ponieważ nielojalny pracownik może wyrządzić firmie wiele szkód. Te są powiązane zarówno z finansami przedsiębiorstwa, jak i opinią o danym przedsiębiorstwie czy wewnętrznej atmosferze w firmie.
- Utrata zaufania klientów i kontrahentów – jeżeli dane klientów, dostawców albo wspólne projekty zaczną wypływać, znacznie ograniczy to zaufanie tych podmiotów. To pracodawca odpowiada za kadrę i powinien ją regularnie weryfikować.
- Utrata zaufania pracowników – pracownicy, którzy dowiedzą się o zarobkach osoby trzeciej lub innych problemach kadrowych mogą być niezadowoleni z tych informacji, co zmniejszy zaufanie ich do przedsiębiorstwa.
- Problem natury prawnej za wyciek danych – firma może odpowiadać karnie i cywilnie za kwestie wycieku danych, nawet jeżeli dokonał tego pracownik mający umowę o zachowaniu poufności.
- Utrata wysokich kontraktów finansowych – ryzyko wypłynięcia know-how czy innych tajnych informacji to utrata perspektywy pozyskania wysokich kontraktów finansowych.
- Zmniejszenie konkurencyjności na rynku – przekazanie patentów przez nielojalnego pracownika utrudni rywalizację z konkurencją. Ta będzie bowiem operować Twoimi planami i sama wprowadzi podobny produkt na rynek.
Nielojalny pracownik, który zacznie działać na rzecz podmiotów trzecich albo w inny sposób doprowadzi do szkody na przedsiębiorstwie, może doprowadzić nawet do bankructwa danego podmiotu. Z tego względu należy błyskawicznie wykryć tego typu proceder i usunąć nielojalnego pracownika ze struktur firmy. W jaki sposób się do tego zabrać?
Jak sprawdzić lojalność pracownika? Pomoże w tym detektyw
Pamiętaj, aby obserwować zachowanie swoich pracowników. Jeżeli rośnie ich irytacja (np. niepopularnymi decyzjami), możesz spodziewać się braku lojalności. Patrz, czy pracownik chętnie wykonuje wszystkie polecenia. Jeżeli np. zaczyna interesować się dodatkowymi informacjami (patenty, know-how, plany rozwoju etc.) to czas, że należy zaangażować detektywa w sprawę. Podobnie jeżeli Twój pracownik zaczyna lekceważyć swoje obowiązki bądź klienci zgłaszają Ci podejrzane zachowania konkretnego pracownika, to może oznaczać, iż nawiązał on kontakty z konkurencją.
Prywatny detektyw kompleksowo zabierze się za kwestię kontroli pracownika. Jego działania będą uzależnione od konkretnych okoliczności. Niemniej jednak będą one prowadzone kilku torowo, tak aby zebrać kompleksowy materiał, który nie pozostawi furtki do obrony pracownikowi.
Detektyw na koniec przygotuje kompleksowy raport, z którego będzie wynikać, czy pracownik był lojalny wobec pracownika, czy nie. Raport detektywa może stanowić podstawę do kolejnych kroków i wyciągnięcia konsekwencji prawno-finansowych wobec osoby zatrudnionej.
Z kolei, jeżeli dojdzie do ewentualnego procesu sądowego, raport przygotowany przez detektywa również może być istotnym dowodem. Co więcej, detektyw może być świadkiem w sądzie, informując o niesubordynacji osoby zatrudnionej.
Warto więc wynająć prywatnego detektywa, bo to nie tylko gwarancja kontroli lojalności pracownika, ale też dodatkowy dowód w przypadku rozpraw sądowych z nielojalną osobą zatrudnioną.