Nowoczesne technologie ułatwiają funkcjonowanie dorosłym i poszerzają możliwości komunikacyjne. Stanowią jednak duże wyzwanie dla rodziców i zagrożenie dla osób małoletnich, nieświadomych zagrożeń współczesnej cywilizacji. Dlaczego m.in. popularne komunikatory czy media społecznościowe mogą stanowić niewyobrażalne niebezpieczeństwo dla dzieci?
Internet to nie tylko źródło informacji i wiedzy, które ułatwia życie. To także ryzyko niebezpiecznych znajomości, płynącej z różnych stron fali hejtu i nie tylko. Co warto wiedzieć na ten temat? Czy rzeczywiście aplikacje mogą zagrażać bezpieczeństwu dziecka? Warto spojrzeć na poniższe przykłady.
Nie wszystkie dzieła nowoczesnej technologii są odpowiednie dla dzieci
Sieć internetowa to miejsce o specyficznej formie działania. Przede wszystkim pamiętaj, że dziecko nie może być od niej całkowicie odseparowane. Współcześnie w Internecie odbywa się wiele zajęć, małoletni ma dostęp do dziennika elektronicznego, może sprawdzać wiele ciekawostek, a także relaksować się przy ulubionych grach.
Jednak niekiedy aplikacje (szczególnie te służące do kontaktów międzyludzkich) mogą prowadzić do tragedii. Przypadkiem jest 11-letnia Wiktoria z Sosnowca. Dziewczynka używała komunikatora w swoim smartfonie, kiedy poznała 39-latka z Koszalina. Nieświadoma zagrożenia nastolatka chciała dostać się do „przyjaciela”. Rodzice zgłosili jej zaginięcie, a w poszukiwania zaangażowano m.in. wojsko i straż pożarną oraz grupy charytatywne jak np. Umbra Grupa Poszukiwawczo – Śledcza. Ostatecznie udało się znaleźć dziecko, używając m.in. systemu Child Alert. Co istotne, dziewczynka jechała na spotkanie z człowiekiem, który był karany za przestępstwa o charakterze seksualnym.
Z tego względu zagrożenie związane z nieodpowiedzialną obsługą wielu aplikacji istnieje. Mówimy tu szczególnie o komunikatorach internetowych. Wielu pedofili czy porywaczy śledzi tego rodzaju programy i kontaktuje się z dziećmi, podszywając się pod ich rówieśników. Zachęcają do wysyłania dwuznacznych zdjęć czy zapraszają na spotkanie. To może doprowadzić do tragedii.
Problemem są jednak również media społecznościowe (gdzie pojawia się wiele treści o charakterze nieprzystosowanym do rozwoju psychicznego dziecka). Wielokrotnie social media i ich nieodpowiednie użytkowanie stawały się czynnikami determinującymi choroby (np. nerwica czy depresja), a niekiedy doprowadziły do samobójstwa.
Jak dzieciom zagraża korzystanie z aplikacji dla dorosłych? Oto przykłady
Istnieje wiele aplikacji przeznaczone dla dorosłych, które mogą stanowić niebezpieczeństwo dla dzieci. Wśród nich królują głównie komunikatory i media społecznościowe. Niekiedy problem stanowią publikowane tam treści, problem w kontrolowaniu ze strony rodziców, brak zabezpieczeń antypedofilskich czy komunikacja z nieznanymi użytkownikami.
- Gadu – Gadu – komunikator internetowy, który pozwala na kontakt z nieznanymi sobie ludźmi. Wystarczy wpisać jakikolwiek numer użytkownika lub dane (wiek, imię), a wyświetla się lista użytkowników. Z aplikacji korzystają niestety także pedofile.
- Instagram – popularna aplikacja do wrzucania zdjęć i filmów. Umożliwia kontakt bezpośrednio między użytkownikami. Dla pedofili jest źródłem fotografii swoich ofiar.
- TikTok – zagrożeniem w tej aplikacji są trendy wytyczane przez użytkowników, patocelebryci oraz chęć wyróżnienia się wśród rówieśników. Zdecydowanie nie jest odpowiednia dla dzieci.
- MeetMe (czy inne aplikacje randkowe np. Tinder, Scout i Badoo) – wszelkie aplikacje łączące w pary nie są odpowiednie dla dzieci. Oszuści (działający często na tle seksualnym) próbują podszywać się pod rówieśników i umawiać na randki.
- Snapchat – komunikator z możliwością wysyłania krótkich wiadomości wideo. To właśnie przez Snapchat 11-letnia Wiktoria poznała człowieka z Koszalina. Publikowane materiały znikają po 24 godzinach, co utrudnia wykrycie sprawców.
- LiveMe – streamingowa aplikacja z systemem geolokacji. Dzięki temu przestępca z łatwością sprawdzi, gdzie przebywa jego potencjalna ofiara.
- Calculator – aplikacja ta umożliwia ukrycie historii przeglądania, zdjęć czy wideo przed pozostałymi użytkownikami. Utrudni Ci ewentualne śledzenie nastolatka i ochronę przed szkodliwym wpływem otoczenia lub niebezpieczną znajomością.
- fm – aplikacja do „anonimowych” wyznań i pytań. W 2013 roku 14-latka w Anglii popełniła samobójstwo przez hejt, który spotkał ją po jednym z wyznań.
- Holla – aplikacja łącząca użytkowników w przypadkowe pary z funkcją wideo. Jest również wykorzystywana przez przestępców seksualnych.
To oczywiście zaledwie niewielka lista programów, które mogą być zagrożeniem dla ewentualnego bezpieczeństwa Twojego dziecka. To w pełni legalne aplikacje, które bez problemu można ściągnąć poprzez Google Play lub App Store dostępny w telefonach z iOS i Android.
Pamiętaj, że powyższa lista nie oznacza, że same aplikacje są złe. To programy przeznaczone dla dojrzałych użytkowników, którzy znają zasady odpowiedzialnego użytkowania internetowych komunikatorów czy mediów społecznościowych. W rękach dzieci są jednak nieprzewidywalne.
W jaki sposób zabezpieczyć dziecko przed szkodliwym wpływem aplikacji internetowych?
W jaki sposób chronić dzieci przed działaniem niebezpiecznych aplikacji? Wszystko zależy od wieku dziecka. Najmłodsi nie powinni w ogóle korzystać z programów do komunikacji w sieci. 8 czy 9-letniemu człowiekowi aplikacje te nie są do niczego potrzebne. Kontakt z rówieśnikami może odbywać się przy pomocy SMS i telefonu.
W przypadku nastolatków sprawa jest bardziej skomplikowana. Trudno zabronić dzieciom w starszym wieku korzystania z Instagrama, Facebooka czy TikToka, gdyż może to doprowadzić do wtórnego wykluczenia cyfrowego. Warto jednak określić pewne zasady, które pomogą w kontrolowaniu nastolatka w trakcie korzystania z social mediów i komunikatorów.
Postaw na zaufanie i postaraj się uzmysłowić nastolatkowi z jak dużymi konsekwencjami może wiązać się nieodpowiedzialne korzystanie z Internetu. Jeżeli zauważysz coś niepokojącego, zainstaluj program kontrolujący i sprawdź jak rzeczywiście wygląda sytuacja. Pamiętaj, że prywatność dziecka może być ograniczona, jeżeli cokolwiek zagraża jego życiu i zdrowiu. Samemu też uważnie przyglądaj się temu, co robi Twoje dziecko w Internecie i natychmiast reaguj, jeżeli coś jest nie tak.
Wyrobienie nawyków kontrolno-ostrzegawczych wraz z rozmową z dzieckiem to według psychologów klucz do sukcesu w przypadku zapewnienia ochrony dla dziecka.
